ما در اینجا توضیح بسیار مختصری بر شروع اکتشاف نفت و سیر تحولات انجام شده همانند پالایش گاز، پالایش نفت، صنعت پتروشیمی و صنایع بالادستی روی آن می پردازیم. 

صنعت نفت داراي گستردگي و تنوع زيادي در فرايندها و محصولات مي باشد كه به عنوان مثال مي توان به انواع مختلف سوختها، روغنها، لاستيك ها و پلاستيك ها و غيره اشاره نمود.

نفت بر اثر فعل و انفعالات شيميايي بقاياي موجودات زنده در طي چند صد ميليون سال در لايه هاي سنگي كه به آن اصطلاحا سنگ منشاء يا سنگ مادر گفته مي شود، در اثر دما و فشار زياد به وجود آمده است. سپس به لايه سنگ ديگري كه به آن سنگ مخزن گفته مي شود، روان مي گردد كه اصطلاحا به آن مهاجرت نفت مي گويند. براي آنكه نفت در سنگ مخزن باقي بماند و در اثر گذشت صدها ميليون سال از بين نرود بايد لايه سنگ غير قابل نفوذ كه به آن Cap rock گفته مي شود، بالاي آن وجود  داشته باشد تا نفت در سنگ مخزن در موقعيت و شرايط خاصي آن محبوس گردد كه به اصطلاح به آن تله نفت گير گويند.

براي اكتشاف منابع زير زميني نفت و گاز، علوم و فنون مختلفي به خدمت گرفته مي شود كه از آن جمله مي توان به شناسايي هوايي، زمين شناسي نفت حوزه هاي رسوبي، فسيل شناسي، جاذبه سنجي، مغناطيس سنجي، ژئوشيمي، ژئوفيزيك و … را اشاره نمود.